Gebelik şekeri nedir?

Her gebelikte, bebek sağlığı için anne adayının kan şekeri bir miktar artar. Bu durum gebeliğin doğasında olan normal değişikliklerdir. Gebelikte kan şekerinin bir miktar yüksek seyretmesi, açken ani kan şekeri düşmesi veya yemek sonrası kan şekerinin yüksek seyretmesi gibi durumlar son derece normaldir. Anne adayının pankreasının sağlıklı çalışması durumunda sorun olmamaktadır. Ancak anne adayının pankreasının yetersiz insülin sentezlemesi durumunda gebelik şekeri ortaya çıkar. Bu duruma tıbben gestasyonel diabet, halk arasında ise gebelik şekeri veya gizli şeker denilmektedir.

Hamilelikte şeker neden önemlidir? Hamilelikte şeker kaç olmalıdır?

Gebelik sürecinde kan şekerinin yüksek seyretmesi hem anne hem de bebeği olumsuz etkilemektedir. Özellikle gebeliğin ilk üç ayında kan şekerinin yüksek seyretmesi bebekte bazı anormalliklerin gelişmesine neden olabilir. Açlık kan şekeri ve tokluk kan şekeri düzeyine göre takip edilen ve geçmiş üç aylık kan şekeri ortalaması hakkında bilgi veren HBA1C denilen kan testi ile takip edilmektedir.

Şeker yükleme testi kimlere yapılmalıdır?

Şeker yükleme veya tarama testleri, belirli hasta gruplarına özellikle yapılmalıdır. Bu testlerin yapılma haftası ise hastaya göre değişmektedir. Normalde 24-28. gebelik haftası arasında yapılan testler, bazı riskli anne adaylarında çok daha erken gebelik haftalarında yapılabilir. Gebelikte şeker taraması erken dönemde yapılması gereken anne adayları;

• Önceki gebeliğinde gizli şeker çıkan anne adayları
• Polikistik over sendromu olan anne adayları
• Kilolu anne adayları
• Ailede şeker hastalığı olan anne adayları
• Önceki bebeği iri doğan anne adayları
• Steroid kullanan anne adayları
• Gebelikte hızlı kilo alan anne adayları’dır.

Şeker yükleme testi zararlı mıdır? Nasıl yapılır?

Tarama testleri, gizli şeker hastalığını tarayıp riskli hastayı belirlerken, yükleme testleri tanı koymak için yapılır. Günümüzde bir tane tarama testi ve iki tip tanı testi vardır.

Şeker Tarama Testi:

• 50 gram şeker tarama testi : Bu bir tarama testidir, test için aç veya tok olmanın bir önemi yoktur ve aç olmak şart değildir. 50 gram glukoz içilir ve sonrasında bir saat beklenir. Bir saat sonra kan şekeri ölçümü yapılır ve bu değere göre ya ikinci teste geçilir, ya da hastada taramada risk çıkmadığı belirtilir.

 Şeker Yükleme Testleri:

• 75 gram şeker tanı testi: Sabah aç karnına yapılan testtir ve tanı koymak için yapılır. Günümüzde tarama yapılmadan, direkt 75 gram testte yapılabilir. Üç kez kan şekeri bakılır, bir değer anormal ise gizli şeker tanısı konulur.
• 100 gram şeker tanı testi: Sabah aç karnına yapılan testtir. 4 kez kan şekeri alınır. İki değeri yüksek çıkar ise hastada gizli şeker tanısı konulur.

Daha fazlası için bakın : Gebelikte Gizli Şeker Taraması 

Şeker (Diyabet) hastalığı gebeliği etkiler mi? Tip 1 diyabet hastalığında gebelik riskli midir? Tip 2 diyabet hastalığında gebelikte nelere dikkat edilmelidir?

Gebelik öncesi var olan şeker hastalığı hem anne hem de bebeği çok kötü etkileyebilmektedir. Bu nedenle şeker düzeyinin normal olması gerekmektedir. Özellikle gebeliğin ilk üç ayında yüksek olan kan şekerleri bebekte anormalliklere neden olabilmektedir.

Yüksek şekerin bebekte ilk üç ayda neden olabildiği anormalliklerin bir kısmı;

• Kalpte delik olması (VSD)
• Sırt kemiklerinde açıklık olması ( Spina Bifida )
• Kuyruk sokumu ve ayaklarda gelişmeme ( sakal agenezi )

Yüksek şekerin annede neden olabildiği durumlar;

• Hipertansiyon ( gebelik zehirlenmesi )
• İri bebek nedeni ile sezaryen olunması
• Şeker koması ( ketoasidoz )
• Böbrek yetmezliği gelişmesi

İşte bu nedenlerle, gebelik öncesi şeker hastalığı varlığı bilinen anne adaylarının kesinlikle değerlendirilmesi gerekmektedir. Kan şekeri istenen değere düşmeden gebe kalınmasına izin verilmemelidir. Kan şekeri düzene oturduktan sonra gereken ilaçlar ayarlanır ve gebeliğe bu durumda izin verilir.

Şeker (Diyabet) hastalarında doğum şekli ne olmalıdır?

Normalde şeker hastalığı olan anne adaylarının, bebekte ve annede herhangi bir sorun yoksa, normal doğum yapması istenir. Ancak iri bebek veya diğer olumsuz gelişmelerin olma riski varlığında, sezaryen doğum kaçınılmazdır. Burada önemli olan annesi şeker hastası olan ve gebelikte insülin kullanımı olan gebeliklerde doğumun kontrol altında yapılması ve gebeliğin 40 haftayı geçmesine izin verilmemesidir.