Polikistik Over Sendromu (PCOS) nedir?

Polikistik over sendromu kısa adıyla PCOS akdeniz kuşağında yaşayan her yüz kadının %6-7’sinde bulunan sistemik bir hastalıktır. Eski yıllarda yumurtalık hastalığı kabul edilen bu hastalığın nedenleri günümüzde değişmiştir. Polikistik over sendromu denen durum, aslında sistemik bir hastalıktır, yumurtalıklar bu hastalıkta bir neden değildir. Ancak yumurtalıkların yoğun hormonal baskı altında kalması nedeni ile yumurtlama engellenmekte ve kadın vücudunda androjen sentezi artmaktadır. Bunun sonucunda da gözle görülen klinik durumlar gelişir. Düzenli yumurtlamayı engelleyen bu durum, kadın sağlığını tehdit eden kronik bir durumdur ve kesinlikle tedavi edilmeli ve hasta yönlendirilmelidir.

Polikistik Over Sendromu belirtileri nelerdir?

PCOS tanısı olan hastaların çok tipik şikayet ve bulguları bulunmaktadır. Bunlar;

• Adet düzensizliği ( en sık )
• Kıllanma şikayeti
• Bel çevresinde yağlanma ( erken tipi yağlanma )
• Sivilce ( akne )
• Yağlı cilt
• Adet ağrısı olmaması
• Adet kanamasının az olması
• Adet kanının pıhtılaşması
• Kilo verememe’dir.

Bu şikayetler, PCOS olan hastanın tipik şikayetleridir. Hepsi bir arada olabileceği gibi, sadece tek olarak da görülebilmektedir.

Polikistik Over Sendromu(PCOS) en sık kimlerde görülür?

PCOS tablosu, günümüzde genetik zeminde gelişen, insülin direnci varlığında daha da belirgin hale gelen sistemik bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Burada çok güçlü bir genetik alt yapı olduğu unutulmamalıdır.

Aile hikayesi olan bireyler ile insülin direnci olan insanlarda, kilolu insanlara daha sık görüldüğü unutulmamalıdır.

Kadın yaşam döngüsünde 16-32 yaş aralığında çok belirgin olan hastalık bu yaştan sonra giderek daha az görülmektedir.

40’lı yaşlardan sonra ise hemen hemen tamamen geçmektedir. Ancak hastalığın bulgularının geçmesinin, hastalığın neden olduğu riskleri ortadan kaldırmadığını unutmamak gerekir.

Polikistik Over Sendromu kendiliğinden geçer mi?

Sistemik hastalık olması nedeni ile aslında tam olarak geçmemektedir. Ancak 35’li yaşlardan sonra kadın genitaline olan etkisi azalmaktadır. Sistemik etkileri devam etmektedir.

PCOS’lu hastalar bu hastalığın en belirgin hali olan adet düzensizliğinin düzeleceği umudu ile ara ara ilaçlarını bırakmaktadır. Ancak özellikle 16-32 yaş aralığında hastanın kendiliğinden düzelmesi neredeyse imkansızdır. Ancak tabi ki yılda bir veya iki kez yumurtlama olabilir ama bu durum kadın sağlığı için yetersizdir.

Polikistik Over Sendromu’nun yarattığı riskler nelerdir?

Polikistik over sendromu, sadece adet düzensizliği ve diğer şikayetlere neden olmamaktadır. Yumurtlamanın bozulmasının beraberinde getirdiği riskler bulunmaktadır. Bunlar;

• Adet düzensizliği
• Kıllanma artışı
• Sivilce ve yağlı cilt
• Kısırlık
• Şeker hastalığı riski
• Kalp krizi riski ( normalde kadınlar 60 yaşında sonra kalp krizi geçirirlen, PCOS’lu hastalar 40-45 yaşlarında kalp krizi geçirebilmektedir)
• Rahim duvarı kanser riski
• Meme kanseri riski ‘dir.

Ancak burada önemli olanın, kadının adetinin düzene konulması durumunda yukarıda sayılan tüm risklerin ortadan kalkmasıdır. Bu nedenle PCOS hastalığı olan kadınları kontrol altında tutmaktayız ve düzenli muayene ile kadın sağlığını korumaktayız.

Polikistik Over Sendromu tedavi edilebilir mi?

PCOS hastalığı tedavisi olmayan bir hastalıktır. Ancak adet düzeninin sağlanması (ilaçlar ile) ve hastalığın beraberinde getirdiği risklerin ortadan kaldırılması sağlanmaktadır.

Polikistik Over Sendromu diyeti nedir? İşe yarar mı?

PCOS hastalarında, verilen ilaçların yanında, çeşitli diyet önerileri ve yaşam tarzı değişimleri bulunmaktadır. Kilo alımının ve aşırı karbonhidrat içeren gıda kullanılmasının hastalık üzerine olumsuz etkisi olduğu bilinmektedir. Ek olarak spordan uzak yaşamak da hastalığı çok daha belirgin hale getirmektedir. Düzenli spor ve gereken diyetin uygulanması, kısmen hastalığın şiddetini azalttığı bilinmektedir.  Ancak esas olanın ilaç kullanımı olduğunun unutulmaması gerekmektedir.