Rahim ağzı kanseri nedir? 

Rahim ağzı kanseri kadınlarda en sık görülen 3. kanser türüdür. Özellikle 30‘lu yaşlarda görülmektedir. HPV virüs enfeksiyonu sonrası gelişmektedir. Erken aşamada yakalanır ise kesinlikle tedavi edilebilmektedir. Bu nedenle rahim ağzı kanseri kadınlarda “smear” testi ile taranmaktadır.

Rahim ağzı kanseri nedenleri nelerdir? 

Diğer kanserlerin aksine, rahim ağzı kanserinin nedeni enfeksiyondur. Rahim ağzı kanserlerinin neredeyse %100’ü HPV virüs enfeksiyonu sonrası gelişmektedir. HPV enfeksiyonu son derece yaygın bir enfeksiyondur. Ancak çoğu iyileşmektedir. Risk faktörü olan kadınlarda rahim ağzı kanseri gelişme riski ortaya çıkacaktır. Uzun yıllar içerisinde gelişen bir kanser olması nedeniyle erken tanı konulabilmektedir.

Rahim ağzı kanseri belirtileri nelerdir?

Cinsel yolla bulaşan HPV  virüsü, son derece yaygındır. Sıklıkla insanda et beni şekilde siğillere neden olurken, bir grup insanda kanser hücrelerinin gelişmesine neden olabilmektedir. Kanser hücrelerinin gelişmesi ile birlikte bazı şikayetlere neden olmaktadır. Bu şikayetler;

• Kanlı akıntı
• İlişki sonrası kanama veya lekelenme
• Dış genital bölgede siğil olmasıdır. Bu nedenle kadınlarda düzenli jinekolojik muayene ve farkındalık hastalığın erken tanısı için oldukça önemli ve hayatidir.

Rahim ağzı kanseri önceden teşhis edilebilir mi?

Evet, rahim ağzı kanseri, erken aşamalarda, kanserleşme olmadan tespit edilebilir. Bu testin adı smear testidir. Halk arasında ismi ile rahim ağzından sürüntü alma testi olarak bilinen testtir. Son derece kolay ve basit bir testtir. Hasta için hiçbir sorun oluşturmaz, ağrı veya kanamaya neden olmaz. Eski yıllarda her yıl yapılan bu smear testi, artık günümüzde gelişmiş ve 3 yılda bir yapılır hale gelmiştir. Kanserde en önemli olanın erken tanı olduğunu unutmayın. Düzenli yapılacak olan smear testi ile kanser gelişmeden erken tanı konulabilmektedir.

Rahim ağzı kanseri risk faktörleri nelerdir? 

Kadın hayatında 30’lu yaşlarda daha sık görülen rahim ağzı kanseri, neredeyse %100 oranında enfeksiyon nedeniyle gelişmektedir. HPV virüsü, son derece yaygındır, ancak %90 oranında iyileşme olur ve HPV  virüsü vücuttan atılır. Ancak bir grubu kadında kalır ve 10-15 yıllık bir süreçte kanser başlangıcına neden olabilir. HPV virüsünün vücutta kalmasına neden olan risk faktörleri;

• Erken yaşta başlayan cinsel hayat ( 16 yaştan önce )
• Çok partnerli cinsel hayat olması
• Kötü beslenme
• Zayıflık
• Sigara kullanma
• HIV pozitif olma
• Çok çocuk yapma ( 4’ten fazla çocuk doğum) dır.

Bu durumda HPV kanseri riski taşıyanlar şöyle sıralanabilir;

• HPV enfeksiyonu olanlar
• Zayıf olanlar
• Doğum kontrol hapı kullananlar
• Sigara içenler
• Kötü beslenenler
• HIV pozitif olanlar
• Çok partneri olanlar

Bu nedenle riskli hastalarda yıllık kanser taramaları yapılmakta ve HPV DNA ile virüs varlığı araştırılmaktadır.

Rahim ağzı kanseri tanı yöntemleri nelerdir?

Rahim ağzı kanserinin tanısı son derece kolaydır. Yapılacak olan basit bir muayene ve doku incelemesi ile tanınmaktadır. Ancak esas önemli olan kanser aşamasına gelmeden önce erken tanı konulabilmesidir. Tanı yöntemlerini sıralayacak olursak;

• Pap smear testi, this prep veya co-test
• Kolposkopik inceleme ve biyopsi’dir. 

Göz atabilirsiniz

Rahim Ağzı Yetmezliği (Servikal Yetmezlik) Taraması

Smear testlerinde hangi sonuçlar çıkabilir?

Rahim ağzı kanser taramasında aşağıdaki sonuçlar çıkabilir. Her sonuç tek başına değil, hastanın özellikleri ile birlikte değerlendirilmelidir.

Smear’de çıkabilen sonuçlar;

• Normal
• Enfeksiyon
• Atipik skuamöz hücreler (ASC)

1. ASC-US (Önemi belirsiz atipik skuamöz hücreler)
2. ASC-H (Yüksek gradeli SIL’in ekarte edilemediği atipik skuamöz hücreler)

Düşük grade skuamöz intraepitelyal lezyonlar  (LGSIL)

1. Yüksek grade skuamöz intraepitelyal lezyonlar (HGSIL)
2. Skuamöz hücreli kanser

Smearde anormallik çıkan hastalara hangi işlemler yapılır?

Kanser taramasında risk çıkan hastalara kolposkopik biyopsi veya konizasyon denilen inceleme yapılır. Bu inceleme smear testinden daha güvenilir sonuçlar verecektir.

Biyopsi soncunda ise aşağıdaki sonuçlardan birisi çıkabilir;

• CIN-1
• CIN-2
• CIN-3
• Adenokarsinoma insitü
• Kanser

Çıkan sonuçlara ve hastaya göre tedavi yaklaşımı yapılır. Genel olarak örnek verecek olursak;

CIN-1 sonucu: Takip edilmeli.

CIN 2-3 sonucu: Konizasyon ( LETZ : LEEP ) yapılmalı.

Rahim ağzı kanseri tedavi yöntemleri nelerdir?

Rahim ağzı kanserinin tedavisi yakalandığı evreye göre farklılık göstermektedir. Erken evrede yakalanır ise basit bir cerrahi tedavisi yeterli olabilmektedir. İleri evre kanserlerde ameliyat, radyoterapi tedavisi gerekebilmektedir. Tedavilerini evreye göre sıralayacak olursak;

• Basit cerrahi ( konizasyon )
• Ameliyat ( rahim ve yumurtalık alınması )
• Ağır ameliyat ( radikal histerektomi )
• Daha ileri evrelerde tedavi radyasyon verilmesi

Rahim ağzı kanseri, erken tanı konulduğunda ameliyat ile tedavisi mümkün bir kanser türüdür. Ancak geç kalındığında maalesef ameliyat yapılamamaktadır. Bu durumda radyoterapi ile tedavi edilmeye çalışılmaktadır. Tanı konulduktan sonra ise MR ve tomografi incelemeleri ile ek görüntüleme yöntemleri kullanılır.

Sonrasında hastanın evresine uygun tedavi verilir. Öncelikle ameliyat tercih edilir. Ancak ameliyata uygun değil ise hastaya kemoradyoterapi verilir.

Rahim ağzı kanseri ölümcül müdür?

HPV virüsü nedeni ile gelişen rahim ağzı kanseri, eski yıllarda daha yüksek oranda ölüme neden olmaktaydı. Ancak günümüzde erken tanı ve tarama yöntemleri ile geç kalınmadan tedavi edilebilmektedir. Burada önemli olan nokta kadınların her yıl tarama testlerini düzenli yaptırmalarıdır. Erken teşhis edilen kanser vakalarında başarı oranının çok yüksek olduğu unutulmamalıdır. Geç kalınan vakalarda ise ölüm nedeni sıklıkla böbrek yetmezliğidir.

Rahim ağzı kanseri aşısı nasıl yapılır?

Rahim ağzı kanser aşısı, HPV virüsünün antijenin yapılarını içeren bir ölü virüs aşısıdır. Şu anda erkek ve kız çocuklarına yapılması önerilmektedir. Şimdiye kadar, kansere karşı geliştirilmiş en başarılı aşıdır. Ciddi bir yan etkisi olmayan bu aşının tipine göre farklı yapılış şemaları bulunmaktadır. Basit, ağrısız ve yan etkisi olmayan bu aşının yapılmasını önermekteyiz.

Rahim ağzı kanseri aşısını kimler, ne zaman yaptırmalıdır?

Rahim ağzı kanser aşıları 15 yaş altı ve üstü olmak üzere farklı dozlarda yapılmaktadır.

Erkek ve kız çocuklarına 9-15 yaş arası iki doz, 15 yaş üstünde olanlara ise 3 doz halinde yapılmaktadır. Aşı yapılma için üst yaş limiti eski yıllara 26 olarak belirtilmiş iken, artık böyle bir sınır bulunmamaktadır. Ancak genel olarak 40 yaş üstünde HPV aşısı önerilmez.

Aşı yapılma zamanının bir özelliği yoktur. Sadece mümkünse cinsel hayat başlamadan yapılması önerilmektedir. Başka bir hastalığın olmadığı herhangi bir dönemde güvenle yapılabilir.

Rahim ağzı kanseri aşısı koruyucu mudur?

Rahim ağzı kanser aşıları, ticari isimleri ile Gardasil veya Cervarix piyasada bu alanda bulunan iki ana aşıdır. Aşı yapılan bireylerde hem HPV virüs bulaşını, hem kansere ilerlemesi engellemektedir. %90’a yakın koruma sağladığı bilinmektedir.