Yumurtalık nedir?

Anne karnında bulunan erkek veya kadında, yumurtalık yapısına gelen özel bir hücre grubu tarafından oluşturulan ve hayat boyunca doğurganlık görevinde çok önemli rol alan bir çift yapıdır. Kadında karın içerisinde bulunur iken, erkekte vücut dışarısında bulunan yumurtalıklar aslında yapı olarak birbirinin aynısıdır. Sadece kadında fonksiyon şekli erkekten çok farklıdır.

Yumurtalık ne işe yarar?

Yumurtalıklar, sadece yumurtaların bulunduğu bir yer değildir. Yumurtalıklar ürettiği hormonlar ile tüm vücudu baştan aşağıya etkileyebilen çok özel bir yerdir. Örneğin sentezlediği kadınlık hormonu olan östrojenin vücut üzerine etkileri son derece fazladır. Kadınsı tüylenme, düşünme veya diğer kadınsı hareket ve tavırları tamamen bu hormon kontrol etmektedir.

Yumurtalıkların esas görevi yumurtaları barındırarak sırası ile her ay düzenli bir şekilde büyümelerini, çatlamalarını ve bir sonraki ay için hazırlanmalarını sağlamaktır.

Yumurtalıklarda hangi hastalıklar ortaya çıkabilir?

Yumurtalıklarda yapısı gereği çok farklı hastalıklar gelişebilir. Bunları iyi huylu ve kötü huylu olarak ayırabiliriz. Kötü huylu olanları “kanserler” bölümünde görebilirsiniz. Burada iyi huylu olanlardan bahsedecek olursak;

• Yumurtalık kisti
• Endometriozis (Çikolata Kisti)
• Matür kistik teratom
• Yumurtalık torsiyonu
• Yumurtalık enfeksiyonu
• Polikistik over sendromu (PCOS)’dur. Bunların dışında da nadir görülen hastalıklar bulunmaktadır.

Yumurtalık hastalıklarının nedenleri nelerdir?

Yumurtalık hastalıkları genel olarak kistlerdir. Ancak bir diğer durum enfeksiyondur. Yumurtalık enfeksiyonu veya apsesi son derece riski bir enfeksiyondur. Hızla tanı konup tedavi edilmelidir. Endometrioma ise çikolata kisti olarak bilinen çok daha farklı bir hastalıktır.

Göz atabilirsiniz. Yumurtalık (Over) Kanseri

Yumurtalık hastalıklarının belirtileri nelerdir?

Yumurtalık hastalıklarının en sık neden olduğu şikâyet kasık ağrısıdır. Bu nedenle kasık ağrısı olan durumda yumurtalıkların ultrason ile kontrol edilmesi gerekmektedir.

Bunun dışında ;

• Adet döneminde aşırı ağrı,
• Anlamsız bulantı ve kusma,
• Adet düzensizliği,
• Aşırı kıllanma,
• Adet olmama,
• Karın alt kısmında şişlik ve gaz benzeri şikâyet,
• Sık idrara çıkma gibi belirtiler yumurtalıklarda sorun olabileceğinin işareti olabilir.

Yumurtalık hastalıkları gebeliğe engel olur mu?

Yumurtalıklarda bulunan her türlü anormal durum yumurtalama üzerine olumsuz etki gösterir. Yumurtlamanın bozulması ise genel olarak gebeliğe engel olmaktadır. Bazı yumurtalık hastalıkları ise kadının yumurtalık rezervini kaybetmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle kısa zamanda tanı konulmalı ve tedavi verilmelidir.

Yumurtalık hastalıkları tedavi edilebilir mi?

Endometriozis dışında hemen tüm yumurtalık hastalıklarının kalıcı tedavisi bulunmaktadır. Yapılacak olan ultrason ve kan testleri incelemesi ile tanı konulmakta ve tedavi verilmektedir. Tedavi seçenekleri içerisinde hormon ilaçları, ameliyatlar bulunmaktadır.

Yumurtalık olmaması ne demektir?

Normalde her kadında sağ ve solda olmak üzere iki adet yumurtalık bulunmaktadır. Ancak bazen, doğumsal olarak tek yumurtalık olur. Bu durumun sıklıkla nedeni anne karnında gelişen anormal durumlardır. Ancak bu durum çok geç fark edilir. Maalesef tedavisi de bulunmamaktadır. Ancak tek yumurtalığı olan kadınların gebelik elde etme oranları iki yumurtalık olanlara göre fark göstermediği gibi tek yumurtalık olanlarda daha erken menopoz olduğunda yönelik de ek bir bilgi yoktur.

Her iki yumurtalığın olmaması ise, çok daha nadir bir durumdur. Sıklıkla anne karnında gelişen bebekte meydana gelen bir anormalliği gösterir. Bu çocuklarda ergenlik döneminde adet olmama ve meme gelişiminin olmaması gibi anormal durumlar söz konusudur.

Yumurtalık ağrısı nedir?

Kadınların çoğu yumurtlama dönemlerinde hafif bir kasık ağrısı hisseder. Bu durum normal kabul edilir ve yumurtlamanın bir belirtisidir. Ancak aşırı ağrı ve beraberinde bulantı ve kusma olması normal değildir. Ek olarak her ay şiddetli kasık ağrısı olması da normal kabul edilmez. Ultrason muayenesi ile yumurtalık ve rahim kontrolünün yapılması gerekmektedir.

Yumurtalık çürümesi nedir?

Yumurtalıklar genel olarak 48-52 yaş aralığında taşıdığı yumurtaların bitmesi ile menopoza ödeme girer. Ancak bazı kadınlarda bu durum daha erken yaşta olur. Genel olarak 40 yaşından önce yumurtalıklar biter ise erken menopoz denir ve araştırılmalıdır. Ancak 30 yaşından önce menopoz hiç normal değildir ve kromozom araştırması yapmak gerekmektedir. Tedavisi olmayan bu durum, neden olan hastalığın tespiti ile tam olarak ortadan kaldırılamasa da geciktirilebilir. Ek olarak yumurta toplama yapılarak kadının yumurtalarının tamamen ortadan kalkmasının önüne geçilebilmektedir. Özellikle tiroid hastalığı olanlar veya kanser tedavi olan kadınlarda yumurta toplama seçeceği sunulmalı ve yumurta toplaması yapılmalıdır. Yumurta toplama bakire hastalarda da karından yapılabilmektedir.

Ayrıca AMH (Anti Müllerian Hormon) denilen hormon ile son yıllarda kadın yumurtalıklarının durumu araştırılmakta ve rezerv tahmininde bulunulmaktadır.

Yumurtalık büyümesi- küçülmesi ne demektir?

Normalde yumurtalıkların yapısı ve taşıdığı yumurtaların görünümü adetin 3. günü yapılan ultrason ile kolaylıkla tanınabilir. Ancak bazı durumlarda yumurtalıklar normalden büyük veya küçük olabilir. Özellikle polikistik over sendromu olan kadınların yumurtalıkları yapı olarak normalden büyüktür. Ek olarak yumurtalıkta kist olması da yumurtalığın boyutunun büyümesine neden olabilir.

Bazen de kadının yumurtalarının azalması ile yumurtalığın boyutu azalacaktır. Yumurtalık boyutunun almaması erken menopozun habercisi olabilir. Bu nedenle bu kadınlarda yumurtalık rezerv testlerinin yapılması ve bu duruma neden olan hastalıkların araştırılması gerekmektedir.